کش و قوس جهان صنعتی
جهان صنعتی جهان طبیعت را نابود کرده است. جهان طبیعت تنها جهان گل و بوته نیست و ما نیز بخشی از جهان طبیعت هستیم. انسان موجودی طبیعی است، از این رو در زنجیره حیات بخشی از آن به حساب میآید. آنچه حیات انسان را تامین میکند از این رو شرایط طبیعی است که در کش و قوس جهان صنعتی قرار گرفته است.
انسان امروز به چنین مسالهای آگاه شده است و به دنبال حل آن رفته است، اما آنچه حل این مساله را تحدید میکند، سودی است که سرمایهداران از قبل کارکرد جهان صنعتی به دست میآورند.
هرچند جهان صنعتی به واسطه پیشرفت در صنعت توانسته است با وضع قوانین و بهبود وسائل تکنولوژیک از آسیبهای خود بکاهد، جهان در حال توسعه مشکلات بیشتری در این میان دارد. نگاه به حال و روزمان در تهران این مساله را نشان میدهد. حالا دیگر آلودگی هوا را از تهران گرفته و نفسهای بساری به شماره افتاده و مرگ تدریجی را اکنون میتوان به روشنی دید.
باری جان آدمی که در طبیعت باید ببالد، در کش و قوس جهان صنعتی است و ندای وحیانی قرآن به حفظ جان انسان وظیفه دولت و بخش صنعت را خطیرتر میکند. هر میزان دودی که به هوای شهر بیشتر وارد میشود، هر درختی که قطع میشود و هر دریاچهای که خشک میشود، جان انسان به عنوان بخشی از اکوسیستم به خطر میافتد.
شاید وقتی سخن از اکوسیستم، جهان طبیعت و کش و قوس به میان آید و یا آیات قرآن در خصوص اهمیت جان انسان خوانده شود، مساله قدری انتزاعی، کلی و یا خیالی به نظر برسد، اما نگاه به آمار مرگ و میر در سه ماه آخر هر سال در تهران به تایید وزیر بهداشت که سایه وارونگی هوا بر تهران سنگینی میکند را ببینیم و به نفسهای به شمار افتاده، خطرات برای افراد ضعیف، بیمار، زنان باردار و … نگاه کنیم، مرگی همگانی را خواهیم دید.
امروز تنها تهران نیست که در آلودگی غرق شده است، شهرهای دیگر ایران نیز کم و بیش با این مساله درگیر هستند. مقصر نیز کم و بیش امروز سربرنیاورده است و علل نیز یکی دو تا نیست. مساله عمیقتر و پیچیدهتر است اما صورت مساله یا پدیده حاکم وضعیتی است که ما آن را به چشم میبینیم، خفته شدن. به نظر میرسد برای بازگشت به زندگی قرآنی ارزشهایی مانند جان انسانها باید در دستور کار قرار گیرد. ارزشی که امروزه نه همه انسانها که قرآن تاکیدی مضاعف بر آن کرده است.