فلسفه بخشش امام مجتبی (ع) به نیازمندان
شخصی از امام حسن مجتبی (ع) پرسید ؟ چرا به هیچ فقیر و نیازمندی حتی در
حال فقر و نداری جواب رد نمی دهی ؟ امام حسن (ع) خطاب به آن شخص فرمود :
من گدای خداوندم و چشم به او دوخته ام من شرم دارم که خود سائل باشم و سائلی
را رد کنم خداوند همواره نعمت هایش را بر من فرو می ریزد و من هم عادت دارم که
نعمت هایش را بر مردم فرو ریزم می ترسم اگر این عادت و برنامه را ترک کنم او نیز
فضل و برنامه اش را وا گذارد.
درباره سخاوت امام حسن (ع) روایات زیاد و جالبی نقل شده که برخی از آنها را ذیلا
خواهید خواند، و در حدیثی آمده که امام حسن (ع) هیچ گاه سائلی را رد نکرد و در
برابر درخواست او «نه» نگفت، و چون به آن حضرت عرض شد: چگونه است که
هیچ گاه سائلی را رد نمی کنید؟ پاسخ داد: «انی لله سائل و فیه راغب و انا استحیی
ان اکون سائلا و ارد سائلا و ان الله تعالی عودنی عادة، عودنی ان یفیض نعمه علی،
و عودته ان افیض نعمه علی الناس، فاخشی ان قطعت العادة ان یمنعنی المادة» !
(من سائل درگاه خدا و راغب در پیشگاه اویم، و من شرم دارم که خود درخواست کننده
باشم و سائلی را رد کنم، و خداوند مرا به عادتی معتاد کرده، معتادم کرده که نعمتهای
خود را بر من فرو ریزد، و من نیز در برابر او معتاد شده ام که نعمتش را به مردم بدهم،
و ترس آن را دارم که اگر عادتم را ترک کنم اصل آن نعمت را از من دریغ دارد).
امام (ع) به دنبال این گفتار این دو شعر را نیز انشا فرمود:
«اذا ما اتانی سائل قلت مرحبا
بمن فضله فرض علی معجل
و من فضله فضل علی کل فاضل
و افضل ایام الفتی حین یسئل»
(هنگامی که سائلی نزد من آید بدو گویم: خوش آمدی ای کسی که فضیلت او بر
من فرضی است عاجل.و کسی که فضیلت او برتر است بر هر فاضل، و بهترین
روزهای جوانمرد روزی است که مورد سؤال قرار گیرد، و از او چیزی درخواست شود).
