تاریخ زندگی برخی یاران و شاگردان امام صادق علیه السلام و تعبیرات بسیار
زیبایی که آن حضرت در حضور و یا در غیاب آنها میفرمود، به خوبی نشانگر
آن است که امام تا چه حد آنان را مورد تشویق و احترام قرار میداد. اکنون نمونههایی
از رفتار احترام آمیز آن حضرت را در حق شاگردان خود ذکر میکنیم .
شاگردان برجسته امام صادق را بشناسید؟
۱ - ابان بن تغلب
ابان بن محمد بن ابان بن تغلب گوید: از پدرم شنیدم که میگفت به اتفاق پدرم ابان
بن تغلب خدمت امام صادق علیه السلام رسیدیم؛ همین که نگاه امام به پدرم افتاد
دستور داد بالش برای پدرم نهادند و با پدرم مصافحه و معانقه کرد و به او خوش آمد گفت. (۱)
۲- فضیل بن یسار
هرگاه امام فضیل بن یسار را میدید میفرمود: بشر المخبتین، سپس میفرمود: هرکه
دوست دارد به سوی مردی از اهل بهشت نظر کند، به او نگاه کند. و آنگاه میافزود:
فضیل از اصحاب پدر من است و من دوست میدارم کسی را که دوست بدارد یاران پدرش را. (۲)
۳- هشام بن محمد:
امام علیه السلام نسبت به هشام بن محمد السائب کلبی بسیار عنایت داشت به گونهای که هرگاه بر
حضرت وارد میشد، امام صادق او را در نزد خود مینشانید و با او با گشاده رویی و انبساط
سخن میگفت. (۳)
۴- حمران:
بکیر بن اعین در ایام حج بر امام صادق وارد شد. حضرت سراغ حمران را از او گرفت.
بکیر گفت: امسال نتوانسته به حج بیاید با آنکه شوق شدیدی داشت که به حضور شما شرفیاب
شود، لکن به شما سلام رساند. حضرت فرمود: بر تو و بر او سلام باد… حمران مؤمن است
و از اهل بهشت میباشد…. (۴)
۵- چهار نفر از نیکان:
امام صادق علیه السلام در باره چهار نفر از یاران وشاگردان خود فرمود: استوانههای زمین و
پرچمهای دین چهار نفرند: محمد بن مسلم، برید بن معاویه، لیث بن البختری مرادی و زرارة بن اعین. (۵)
همچنین در باره این چهار نفر فرمود: همانا یاران پدرم افتخار ما هستند چه در حیات و چه پس از مرگشان
که آنها زراره، محمد بن مسلم، لیث مرادی و برید عجلی میباشند. قیام کنندگان به عدل و داد و صدق و
راستی با آنانند، آنها پیشتازان پیشتازانند و آنان مقربان درگاه حق تعالی میباشند. (۶)
۶- احترام شاگرد جوان و پرتلاش:
در میان یاران امام صادق علیه السلام شاگردان جوانی هم حضور داشتند. یکی از این جوانان
هشام بن الحکم بود که به گفته شیخ مفید آنچنان در نزد ابی عبد الله علیه السلام مقام و منزلت داشت (۷)
که گاهی برخی را به شگفتی وا میداشت. وی مینویسد: روزی هشام بن الحکم در منی بر آن حضرت
وارد شد در حالی که تازه جوانی بیش نبود و در آن مجلس، بزرگان شیعه همانند حمران بن اعین و قیس
ماصر و یونس بن یعقوب و ابوجعفر احول و غیر آنها حضور داشتند. در حالی که از تمامی حاضران
کوچکتر بود، امام صادق علیه السلام او را بر همگان مقدم داشت. همین که امام دریافت که احترام به
هشام بر حضار گران آمده است، فرمود: هذا ناصرنا بقلبه و لسانه و یده؛ (۸)
«این با قلب و زبان و دستش یاری کننده ماست..»
برگرفته از مقاله امام صادق علیه السلام و تکریم شاگردان استاد محمدجواد طبسی
۱) - رجال نجاشی، ص ۸
۲) - سفینة البحار، ج ۲، ص ۳۷۰
۳) -منتهی الآمال، ج ۲، ص ۱۷۹.
۴) -شاگردان مکتب ائمه، ج ۱، ص ۲۶۱ و اختصاص مفید، ص ۱۹۲
۵) - همان، ص ۲۳۹
۶) - منتهی الآمال، ج ۲، ص ۱۶۷.
۷) -سفینة البحار، ج ۲، ص ۷۱۹
۸) -همان
http://www.ghatreh.com/news/nn21534405