اهمیت درختکاری

اهمیت درختکاری چنان است که رسول خدا (ص)درباره آن می فرماید :اگر نهالی در دست یکی از

شماست در آستانه برپایی قیامت به اندازه کاشتن آن وقت دارد ،آن را بکارد.

امام صادق(ع)،که امیر مومنان می فرماید:امیر مومنان با خود بارهای هسته خرما حمل میکرد.پرسیدند :

ای ابوالحسن چه چیزی همراه داری ؟فرمودند :اگر خدا بخواهد در خت خرما ست،پس آنها را کاشت و

هسته ای را فرو نگذاشت .

  آثار درختکاری

1) کسب حلال بودن آن :امام صادق (ع) :کشاورزی ودرخت کاری کنید .به خدا سوگند کاری حلال ترو

پاکیزه تر از آن نیست .

2)  صدقه بودن محصول آن:رسول خدا اگرمسلمانی در ختی بکارد وپرنده وانسان یا حیوانیاز آن میوه

بخورد برایش صدقه به شمار می آید .

3 )پاداش به اندازه محصول آن :رسول خداهرکس درختی بکاردبه اندازه آن محصول برایش پاداش

می نویسد .

4)  ادامه بهره منی ازآن پس از مرگ : رسول خدا(ص) پنج گروه اند که درگورهایشان به بهره می

برند،لیکن ثواب وپاداش کارهایشان رد نامه اعمالشانم جاری میشود که یکی از آنها، نخلی استکه

نشانده است.

از چیزهایی که مومن پس از مرگش از آن بهره مند می شود نخلی است که آن را کاشته است

آلوده نکردن زیر درختان 

رسول خدا (ص)مسلمانان را از تخلی زیر در ختان میوه  یا نخلی که  خرما دارد نهی کرده است ؛زیرا

فرشتگان گماشته شده اند بر آن در ختان ودر آنجا حضور داند.

 

جنگل ها و درختان از نعمت های بزرگ الهی اند که باید قدر آن ها را دانست و در نگهداری و پاسداشت

آن ها از هیچ کوششی دریغ نورزید.

 

قرآن کریم می فرماید: «وَ هُوَ الّذِی أَنشَأَ جَنّاتٍ مَعرُوشاتٍ وَ غَیرَ مَعرُوشاتٍ وَ النَّخلَ وَ الزَّرعَ مُختَلِفاً اُکُلُهُ وَ

الزَّیتُونَ وَ الرُّمانَ مُتَشابِهاً وَ غَیرَ مُتَشابِهٍ کُلُوا مِن ثَمَرِه إذا أَثمَرَ وَ أَتُوا حَقَّه یَومَ حَصادِهِ وَ لا تُسرِفُوا إنَّه لا

یُحِبُّ المُسرِفینَ»؛

و اوست که باغ هایی با داربست و بی داربست و خرما بن و کشتزار با خوردنی هاییگوناگون و زیتون

و انار، همگون و ناهمگون آفریده است؛ از میوه اش چون بار آورد، بخورید، و حق(مستمندان) را از آن،

روز درو (یا چیدن) آن بپردازید و گزافکاری نکنید که او گزافکاران را دوست نمیدارد.

برخی از پیام های این آیه شریفه، عبارتند از:

الف) نخست خدای سبحان، درختان و میوه های آن ها را از مواهب الهی ونعمت های ارزنده زمین قلمداد

کرده است و به بهره برداری از آن ها فرمان می دهد.

ب) در پایان آیه شریفه تأکید می کند که هرگز در استفاده از جنگل ها و درختان، زیاده روی (اسراف)

نکنید، و بدین نهی صریح نیز اکتفا نکرده و در پایان می فرماید: خدا اسراف کنندگان را دوست ندارد.

اسراف، مصرف بی رویه و تجاوز از حد اعتدال در بهره برداری از نعمت های الهی است. بدون شک،

قطع بی رویه درختان و تخریب جنگل ها به گونه ای غیر اصولی از مصادیق بارز اسراف است.

در منابع روایی اسلام، به شدت از قطع درختان و تخریب جنگل و آلوده کردن محیط زیست منع شده است.

بر این اساس، همواره به رزمندگان اسلام سفارش می شود، تا در صورت پیروزی بر دشمن از قطع

درختان بپرهیزند.

چنان که امام صادق(علیه السلام) فرمود: هنگامی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله)گروهی را به

جهاد می فرستاد، به آنان چنین رهنمود می داد: «لا تغلوا و لا تمثلوا و لا تغدروا و لا تقتلواشیخاً

فانیاً و لا صبیاً و لا تقتلوا شجرا، الا ان تضطروا الیها»؛ مبادا به کشتن زنان، پیران و کودکان

مبادرت نمایید و از قطع درختان بپرهیزید ؛ مگر این که ضرورتی در میان باشد.

و نیز در روایات، بریدن درخت خرما، مکروه شمرده شده و حتی در جنگ با کفار و مشرکین از بکار

بردن مواد سمی و آلوده کننده محیط زیست، منع شده است.

چنان که درروایتی ازامام صادق(علیهالسلام) نقل شده است که فرمود: «امام علی(علیه السلام) فرمود: پیامب

ر(صلی الله علیه وآله) از ریختن مواد سمی در سرزمین های مشرکین، نهی فرموده اند.»

پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) مسلمانان را از قطع درختان مدینه نهی کرده و فرمود:«درختان

مدینهنباید قطع شود.»

در زمان آن حضرت (صلی الله علیه وآله)، درخت «سدر» در شبه جزیره عربستان فراوان بود.

حضرتدرباره قطع آن فرمود:«من قطع سدره، صوب الله رأسه فی النار»؛هر کس درخت سدر

را قطع کند،خداوند با سر او را در آتش جهنم خواهد انداخت.

در روایت دیگر، حضرت (صلی الله علیه وآله) نابودی درخت، به ویژه درخت خرما را نهی فرمود:

«درختان را آتش نزنید، آن ها را با آب ویران نکنید، درختان میوه دار را قطع نکنید، مزرعه ها را

نسوزانید.»

همچنین در روایتی از امام صادق(علیه السلام) وارد شده که فرمود: «لا تقطعوا الثمار، فیصب الله

علیکم العذاب صبا» درختان میوه دار را قطع نکنید که این عمل موجب عذاب الهی است.

قلع و قمع کردن درختان، و تخریب جنگل ها، سربرآوردن کارخانه های صنعتی در باغ ها و مزارع و

خلاصه تجاوز افسار گسیخته انسان عصر تکنولوژی و ارتباطات، بر حریم طبیعت و محیط زیست،

پیامدهای وخیمی در پی خواهد داشت و آسیب های جدی فراوانی بر پیکره محیط زیست وارد خواهد

نمود. هم اکنون آلودگی فزاینده هوا در جهان، به گونه ای است که بیماری هایی چون آسم، ضعف

اعصاب و روان و مرگ و میرهای ناگهانی ناشی از آن، و… بسیار شایع شده و آماری سرسام آور به

دست می دهد.

درخت، یعنی زندگی؛ درخت، یعنی اکسیژن؛ از این رو، توسعه جنگل ها، کاشتن درخت و ایجاد فضای

سبز، از وظایف اسلامی و اجتماعی مسلمانان محسوب شده و باید بدانیم که تبیین مبانی اصیل اسلامی

آن برای مردم و مسؤولان مربوطه، نقش اساسی را در انجام این وظیفه، بر عهده خواهد داشت.

بنابراین، لازم است که دلسوزان جامعه و دست اندرکاران مسائل محیط زیست و منابع طبیعی از تأثیر

شگرفی که تلاش های فرهنگی و دینی در قلمرو سالم سازی محیط زیست و حفظ منابع طبیعی دارد،

غفلت نکنند و سهم روشنگری دینی را در این باره دست کم نگیرند.

 تنها راه حفظ منابع طبیعی و داشتن محیط زیست سالم، این است که فرهنگ منابع طبیعی به معارف

عمومی تبدیل شود.

مقام معظم اسفند 1366، فرمودند:

«… برای چنین اقدامی، البته ابعاد گسترده فرهنگی و اهمیت افزایش آگاهی و آموزش عمومی نباید

فراموش شود… برای سر سبز نگاه داشتن کشور باید نهضتی فراگیر بپا شود؛ نهضتی که آحاد مردم

در آن سهیم باشند. همان گونه که دیروزوامروز، همگی برای حفظ ایمان و اعتقاد و اخلاق قیام کردند.»

همچنین در اهمیت درختکاری فرمودند:

«در تعلیمات دینی ما و در سنت انبیا و اولیا(علیهم السلام) درختکاری، آبیاری، و به طور کلی، آبادسازی

زمین و مزرعه ومرتع و پرورش دام و طیور، عبادت محسوب می شود.»